En? Wat is het meest innovatieve dat je hebt gezien?
Iemand die ik op de BETT tegenkwam stelde me deze vraag. De BETT is de grootste en meest toonaangevende beurs van Europa op het gebied van onderwijs, technologie en innovatie. Ieder jaar wordt deze beurs in Londen georganiseerd. De grote techbedrijven zoals Google, Microsoft en Dell zijn uiteraard aanwezig, maar ook kleinere spelers en startups. De BETT is vooral groot, onoverzichtelijk groot.
“Het meest innovatieve?”, ik sloeg even dicht. We stonden bij de stand van Microsoft. Een grote stand met aan de voorkant een soort collegezaal waar ieder half uur lezingen en workshops worden gehouden. Enthousiaste docenten vertellen hoe zij bijvoorbeeld Teams inzetten als digitale leeromgeving. Hoe leerlingen hun werk in Teams kunnen inleveren en hoe Teams het ingeleverde werk direct kan beoordelen. Aan de achterzijde van de stand verschillende hoekjes met hardware, software en voorbeelden hoe de producten van Microsoft in het onderwijs kunnen worden ingezet. Hoe leerlingen in Minecraft een virtuele wereld uit de geschiedenis kunnen nabouwen.
Sjoerd Timmerman van het ISW Westland Vakcollege en Praktijkcollege benaderde me in december of ik voor zijn scholen een reis naar de BETT wilde organiseren om inspiratie op te doen voor hun Technotheek en de nieuwbouw. Het Vakcollege heeft onlangs een mooie nieuwe techniek-hub, de Technotheek, in gebruik genomen. De Technotheek van het Vakcollege wordt binnenkort geopend. Daarnaast is onlangs voor beide locaties de oriëntatie op een ambitieus nieuwbouwtraject gestart. Eén gebouw voor beide locaties om de vakmensen van de toekomst op te leiden.
Jarenlang heeft Lucas Onderwijs reizen naar de BETT georganiseerd, gecombineerd met lezingen, workshops en schoolbezoeken. Een van onze sprekers, Jan Rotmans, vroeg ons terecht of het nog te verantwoorden was dat we met een groep van ongeveer 180 personen naar Londen vlogen voor een conferentie en een beurs. Het volgende jaar zorgde corona ervoor dat wij de keuze wel of niet naar Londen, niet zelf hoefden te maken.
Uiteindelijk zijn we met de trein en vijf STOHA-scholen (Sterk TechniekOnderwijs Haaglanden) naar Londen afgereisd: ISW Vakcollege, ISW Praktijkcollege, Stanislas Krakeelpolderweg, MOTION Beweeg College en Roemer Visscher College. Een mooie diverse groep, in totaal 17 personen. Gezamenlijke thema’s: techniek, STO(HA), visieontwikkeling ICT, nieuwbouw en vmbo. De trein bleek een uitstekend alternatief, zeker om elkaar beter te leren kennen en informatie uit te wisselen. Mijn collega Pam en ik hadden verschillende kennismakingsopdrachten en gesprekskaarten voorbereid. Die waren overbodig. Niet een beetje overbodig, totaal overbodig. Het is drie dagen niet stil geweest.
De BETT is onoverzichtelijk groot. Je kunt er met gemak 3 dagen dwalen zonder iets te zien. Om dat te voorkomen hebben we elkaar vooraf online getroffen om de reis en het bezoek aan de BETT voor te bereiden. Wat willen de deelnemers zien, ontdekken en meenemen uit Londen? Hoe is de BETT opgebouwd? Welke lezingen en ontwikkelingen zijn interessant?
The best way to predict the future is to study the past
Het vervelende van nieuwe technologieën is dat je het kunt aanschaffen, maar dat het daarna niet automatisch gaat werken. Er is blijkbaar meer voor nodig om er onderwijs van te maken. Visie, deskundigheid, inhoud en infrastructuur. Ook de tijd moet er rijp voor zijn, de hypecycle. Hoever is de ontwikkeling van de technologie? Wat voor school zijn jullie? Willen jullie risico nemen of afwachten? Om de hypecycle meer handen en voeten te geven zijn we naar het Science Museum gegaan. Spelen, kijken en ideeën opdoen. Met elkaar in gesprek over de cycle van de stoommachine, de raket, de vaccinatie, het lassen en de verbinding maken met de praktijk op de scholen.
The best way to predict the future is to create it
Aansluitend hebben we een school bezocht, School 21. Een school in de wijk Stratford waar in 2014 de Olympische Spelen hebben plaatsgevonden. Een school voor kinderen van 4 tot 18 jaar. Rond 2014 is de school verbouwd en heeft een Makerspace gekregen. Niet een ‘traditionele’ Makerspace met nerds, 3D-printers en lasercutters. Niet denken vanuit technologie maar vanuit onderwijs. Meer een ruim atelier waar kinderen werken aan ‘Real World Learning’. Een vorm van projectonderwijs om de echte wereld, en voor kinderen herkenbare wereld, naar binnen te halen. Iets ontwerpen en maken met betekenis voor de school, de leerlingen of de wijk. We hadden de meest enthousiaste docent van Londen getroffen die ons zelfs aan het einde van een lange dag nog kon laten fantaseren over mooie nieuwe lessen.
En? Wat is het meest innovatieve dat je hebt gezien?
Ik heb moeite om vragen als ‘wat is het beste’, ‘wat is het lekkerste’, ‘wat is het mooiste liedje’ te beantwoorden. Ik heb eens een poging gedaan om een lijstje voor de Top 2000 in te vullen. Toen ik op de helft was, vlogen de vuurpijlen al door de lucht, was het nieuwe jaar begonnen en de Top 2000 afgelopen.
Toch hield de vraag me bezig. Het meest innovatieve… Is de BETT de plek waar je ‘het meest innovatieve’ ontdekt? Wat is eigenlijk innovatief? Waarom moet het innovatief zijn? Voor wie moet het innovatief zijn? Moet technologie niet een antwoord zijn op een vraag? Moeten we niet denken vanuit onderwijs?
Wat neem je mee uit Londen?
De BETT is geen wedstrijd. Het gaat niet om het beste, het nieuwste of innovatiefste. Het is letterlijk een reis. Een reis die begint in Nederland. Gesprekken die je tijdens de reis hebt over onderwijs en lesgeven. Maar ook over hobby’s, kinderen, koken en vakanties. Over dingen die je ziet en meemaakt tijdens een wandeling of het eten.
Ik heb uiteindelijk de vraag voor mijzelf anders geformuleerd. “Wat neem je mee uit Londen?” Die vraag kan ik beter beantwoorden en dit zijn de drie dingen die ik deze reis heb meegenomen uit Londen:
- Verdiepen in plaats van verbreden
- Verbinden
- Kunstmatige intelligentie
Verdiepen in plaats van verbreden
Bij de deelnemende scholen is al veel technologie aanwezig. VR-brillen, lasercutters, 3D-printers, iPads, Chromebooks, iMacs, software etc. De technologie wordt echter nog niet optimaal ingezet. De implementatie ervan kost tijd, kennis en energie. We hebben mooie, kleine en simpele voorbeelden gezien en gehoord tijdens de lezingen op de BETT. Het maken van lessen in Freeform, een virtuele wereld creëren in Reality Composer of een escape room maken met Maps. Niet zoeken naar nieuwe technologie maar de huidige technologie beter inzetten. Verdiepen in plaats van verbreden. Planvorming, faciliteren, mindset en doen!
Verbinden
De kracht van verbinden werd al duidelijk in de wachtruimte op het station. Meerdere scholen lopen tegen hetzelfde probleem aan. De één kan de ander helpen. Wat de reis heeft opgeleverd, is dat we die verbinding tussen de scholen willen versterken. Er wordt een netwerk toekomstgericht onderwijs VO opgezet. Verbinden door samen te werken.
Bij Real World Learning wordt verbinding gemaakt met de omgeving en de wereld van het kind. Daarbij kan een extra slag worden gemaakt door ook overlappende lesinhoud aan elkaar te verbinden. Deze verbindingen zorgen voor betekenisvoller onderwijs.
Kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie is hard op weg naar de ‘peak of inflated expectations’ van de hypecycle. Er zijn hoge verwachtingen, onduidelijk is nog wat het precies gaat veranderen. Duidelijk is wel dat het niet gaat verdwijnen.
Op de BETT was veel te zien rondom kunstmatige intelligentie (AI). Lesmethodes, ELO’s, beveiliging en administratiepakketten. Vaak gaat het echter om een slim algoritme en nog niet over AI. Echt vernieuwende toepassingen op basis van AI heb ik niet kunnen vinden.
ChatGPT is de bom, dus spelen de jongens van de marketing hier handig op in. Hoe werkt het? Docenten hebben moeite met het schijven van de juiste opdrachten voor ChatGPT, de prompts. De software is een schil en helpt de docent bij het schrijven van de juiste prompts voor het maken van een les of tekst op maat. Een mooi voorbeeld hiervan is het Nederlandse LessonUp. Zij hebben onlangs een lessengenerator geïntroduceerd op basis van ChatGPT. De docent voert een paar termen in, de software formuleert op basis van een vast template een prompt en ChatGPT genereert een les. Nog geen perfecte les, maar wel een goede basis.
Op dit gebied kunnen we de komende tijd veel verwachten. Nu nog begin je vaak met een leeg document in Word, Outlook of Powerpoint. Over niet al te lange tijd geef je een korte opdracht en zal 80% van je bestand, presentatie of e-mail automatisch worden gemaakt. Die andere 20% moet je zelf doen. Aanvullen maar vooral controleren.
En? Wat is het meest innovatieve dat je hebt gezien?
Misschien wordt het meest innovatie ook wel steeds minder zichtbaar. Gebeurt het ergens op een server. Kun je het gebruiken met eenvoudige technologie. Denk je dat het door een mens is gemaakt, blijkt dat achteraf toch niet zo te zijn.
Digitaal geletterd zijn wordt voor iedereen steeds belangrijker. Zeker voor onze leerlingen. Aandacht voor computational thinking is er al. Op de BETT struikel je over de robotjes. Robotjes zijn leuk, lief en stralen iets van toekomstgericht uit. Het programmeren van de robotjes is leuk en leerzaam om te begrijpen hoe computers denken.
De robotjes van de toekomst gaan we echter steeds minder zien. Die robotjes leven in een server. Die robotjes gaan ons steeds beter begrijpen. Ze gaan elkaar ook beter begrijpen. De ene robot (ChatGPT) kan nu al code schijven voor de andere robot (Python). Zo maken de verschillende robotjes elkaar slimmer. Robotjes die teksten maken, boeken schijven, podcasts maken, nieuws verspreiden, contracten opstellen of een robot die een foto van de paus maakt met een dikke winterjas aan.
We moeten onze leerlingen leren met deze slimme technologieën om te gaan. Kritisch leren zijn en leren hoe ze de slimme toepassingen kunnen inzetten. Meer aandacht dus voor informatievaardigheden, mediawijsheid en ICT-basisvaardigheden. Niet zichtbaar, niet sexy maar wel heel noodzakelijk.
We leven in een spannende en interessante tijd!
